PDP 2026 ปฏิรูปโครงสร้างพลังงานไทยครั้งใหญ่ มุ่งสู่ Net Zero ด้วยพลังงานสะอาดและ SMR
แผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ (PDP 2026) ฉบับใหม่ของไทยถือเป็นการ "ปฏิรูปโครงสร้างพลังงาน" ครั้งสำคัญในรอบหลายทศวรรษ เพื่อรับมือกับวิกฤตการพึ่งพาก๊าซธรรมชาติที่กำลังลดลง และเร่งเครื่องสู่เป้าหมาย Net Zero ที่ถูกกำหนดให้เร็วขึ้นถึง 15 ปี
สาระสำคัญของ PDP 2026
แผนใหม่นี้มีทิศทางหลัก 3 ประการคือ ความมั่นคงพลังงาน, พลังงานเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจ, และ พลังงานคาร์บอนต่ำ โดยมีจุดเปลี่ยนสำคัญที่ต้องจับตา 4 ประเด็น ดังนี้:
1. การเพิ่มบทบาทของรัฐและเสถียรภาพระบบ
- รัฐถือสัดส่วนการผลิตไฟ 51%: เป็นการพลิกแนวโน้มครั้งใหญ่ โดยกำหนดให้ภาครัฐ (กฟผ. และหน่วยงานอื่น) กลับมาถือกำลังผลิตไฟฟ้าหลักที่ 51% (เอกชน 49%) เพื่อเพิ่มความมั่นคงและรักษาเสถียรภาพของระบบไฟฟ้า หลังจากที่บทบาทของรัฐลดลงต่อเนื่องในช่วงที่ผ่านมา
2. SMR: พลังงานฐานใหม่ที่ปล่อยคาร์บอนต่ำ
- ผลักดันเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์ขนาดเล็ก (SMR): แผน PDP 2026 จะ "เพิ่มสัดส่วน" เทคโนโลยี SMR ให้มีบทบาทสำคัญในฐานะ "พลังงานฐาน (Baseload)" ที่ปล่อยคาร์บอนต่ำ
- เหตุผล: เพื่อเข้ามาสร้างเสถียรภาพและลดความผันผวนของพลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) ที่มีสัดส่วนเพิ่มขึ้น รวมถึงลดการพึ่งพาก๊าซ LNG นำเข้าราคาแพง การนำ SMR เข้ามาจะต้องมีการออกกฎหมายและจัดตั้งองค์กรกำกับดูแลใหม่ทั้งหมดในช่วง 5 ปีแรก
3. ลดการพึ่งพาก๊าซธรรมชาติ
- วิกฤตสำรองก๊าซ: ปัจจุบันไทยยังใช้ก๊าซธรรมชาติมากกว่า 60% ในการผลิตไฟฟ้า แต่ปริมาณสำรองในประเทศกำลังลดลงเข้าขั้นวิกฤต แผนใหม่จึงมุ่งเน้นการเพิ่มพลังงานสะอาด และลดการพึ่งพาก๊าซ LNG นำเข้าที่มีต้นทุนสูง
4. การเปิดทางสู่ตลาดเสรีและรองรับโหลดเทคโนโลยี
- Direct PPA และตลาดเสรี: แผน PDP 2026 จะมีความชัดเจนมากขึ้นในการเปิดทางสู่ ตลาดเสรีไฟฟ้า เช่น แนวคิด Direct PPA (Private Power Purchase Agreement) ซึ่งเป็นก้าวแรกให้ภาคเอกชนสามารถซื้อขายไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนกันโดยตรงได้
- รองรับโหลดมหาศาล: ต้องเร่งเพิ่มกำลังผลิตไฟฟ้าที่สะอาดขึ้นเพื่อรองรับความต้องการใช้ไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจาก ยานยนต์ไฟฟ้า (EV), ดาต้าเซ็นเตอร์ และเทคโนโลยี AI
การจัดทำแผน PDP 2026 ภายใน 3 เดือน เป็นความท้าทายที่ต้องเร่งดำเนินการ เพื่อกำหนดทิศทางพลังงานใน 20 ปีข้างหน้า พร้อมทั้งการสร้างกฎระเบียบและโครงสร้างองค์กรใหม่เพื่อรองรับเทคโนโลยี SMR และการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาดอย่างมีเสถียรภาพ
